Δεκατρείς μήνες πριν ο Νίκος Ανδρουλάκης επικράτησε στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ για την προεδρία του κόμματός. Όπως είχα γράψει τότε, ο νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ο μόνος εκ των υποψηφίων που είχε την τοποθέτηση στην εκλογική αγορά η οποία του επέτρεπε να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε το ΠΑΣΟΚ να προχωρήσει σε αυτόνομη πορεία με σκοπό να μπει στο μυαλό των ψηφοφόρων ως κυβερνητική εναλλακτική. Αυτό προϋπέθετε συγκεκριμένη εκλογική στρατηγική ώστε να προσεγγιστούν νέα εκλογικά κοινά (οι μισοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ είναι άνθρωποι μεγάλων ηλικιών) και χτίσιμο αρχηγικού/πρωθυπουργικού προφίλ για τον Νίκο Ανδρουλάκη.
Το γεγονός πως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ο μόνος υποψήφιος που μπορούσε να οδηγήσει το κόμμα σε αυτόνομη πορεία επιβεβαιώθηκε από τις δημοσκοπήσεις των επομένων μηνών. Το ΠΑΣΟΚ είχε εισροές ψηφοφόρων και από τη Νέα Δημοκρατία (κυρίως ψηφοφόροι που μπορούν να χαρακτηριστούν ως «Σημητικοί» και οι οποίοι είχαν δανείσει την ψήφο τους στη Νέα Δημοκρατία στις προηγούμενες εκλογές με σκοπό να διώξουν το ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση) αλλά και από το ΣΥΡΙΖΑ (κυρίως μετριοπαθείς ψηφοφόροι οι οποίοι δε συμφωνούσαν με την αντιπολιτευτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ). Επίσης, το ΠΑΣΟΚ είχε και εισροές από πολίτες οι οποίοι απείχαν στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Έτσι έφτασε να αγγίζει δημοσκοπικά ποσοστά μεταξύ 15% και 20% και να φαίνεται πως είναι ικανό να απειλήσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που έμενε να γίνει είναι να προωθηθεί και με συγκεκριμένες προτάσεις αλλά και πράξει η πολύ σωστή τοποθέτηση της «αυτόνομης πορείας» και να χτιστεί το αρχηγικό/πρωθυπουργικό προφίλ του Νίκου Ανδρουλάκη.
Ένα χρόνο μετά δεν έχει γίνει τίποτα από τα δύο. Το ΠΑΣΟΚ έκανε, κατά τη γνώμη μου πάντα, το στρατηγικό λάθος να διεκδικήσει ψηφοφόρους από τον ΣΥΡΙΖΑ χτυπώντας κυρίως την κυβέρνηση ενώ ταυτόχρονα η προσπάθεια διαφοροποίησης από το ΣΥΡΙΖΑ (η οποία όντως είχε γίνει) δεν ήταν εμφανής. Στην εκλογική αγορά της κεντροαριστεράς δηλαδή ενώ ήταν διεκδικητής (challenger) έφτασε να χρησιμοποιεί στρατηγική ακολουθητή (follower). Χτυπάει την κυβέρνηση, ενώ θα έπρεπε, εάν ακολουθούσε στρατηγική διεκδικητή διεκδικητή στη συγκεκριμένη αγορά, να εστιάζει και στον Τσίπρα (εάν όχι κυρίως). Δεν το έκανε, ή δεν το έκανε στο βαθμό που έπρεπε. Δε διαφοροποιήθηκε τόσο ώστε να δείχνει στους ψηφοφόρους που υποτίθεται πως διεκδικεί τον λόγο για τον οποίο θα έπρεπε να ψηφίσει αυτόν και όχι τον ΣΥΡΙΖΑ. Το αφήγημα της «αυτόνομης πορείας» θόλωσε, σειρά βημάτων οδήγησε το ΠΑΣΟΚ να αποτελεί για τους περισσότερους ψηφοφόρους αυτό που ήταν και πριν τη νίκη του Νίκου Ανδορυλάκη «κόμμα ακολουθητής του ΣΥΡΙΖΑ με ελάχιστη διαφοροποίηση». . Αυτή η στρατηγική επίσης σκοτώνει την όποια προσπάθεια για δημιουργία αρχηγικού προφίλ. Ένας που ακολουθεί δε μπορεί να φανεί στα μάτια των ψηφοφόρων ως αρχσηγός. Έτσι είναι επόμενο οι ψηφοφόροι να επιλέξουν το αυθεντικό, τον ηγέτη της αγοράς στην οποία βρίσκονται (και διεκδικητή της πρωθυπουργίας) από τον ακολουθητή αλλά και άλλοι να ξαναγυρίσουν στη Νέα Δημοκρατία διότι οι ελπίδες τους διαψεύστηκαν. Υπήρχε και άλλη στρατηγική που θα μπορούσε να ακολουθήσει το ΠΑΣΟΚ. Θα μπορούσε να προσπαθήσει να επαναπατρίσει πρώτα ψηφοφόρους από τη Νέα Δημοκρατία, με συγκεκριμένες τοποθετήσεις και επιθέσεις στον πρωθυπουργό σε μια σειρά ζητημάτων, να ανεβάσει τα ποσοστά απειλώντας και άλλο τη δεύτερη θέση. Αυτό θα έφερνε μαζί του και ψηφοφόρους από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο λόγος δεν θα ήταν οι τοποθετήσεις αλλά η κυβερνητική προοπτική και τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας του ηγέτη (ένα σημαντικό κομμάτι ψηφοφόρων έχει την κυβερνητική προοπτική ως βασικό κριτήριο ψήφου).
Πολλά μπορούσαν να γίνουν. Και σε στρατηγικό και σε τακτικό επίπεδο. Η ουσία είναι πως δεν έγινε τίποτα από αυτά. Ενώ αρχικά έδειχνε πως μπορούσαν να αλλάξουν, έμειναν να υπηρετούν μια λανθασμένη πεπατημένη. Έτσι το γεγονός πως το ΠΑΣΟΚ φλερτάρει και πάλι με τα μονοψήφια ποσοστά στις δημοσκοπήσεις δεν αποτελεί έκπληξη και φαίνεται πως η ευκαιρεία έχει πια χαθεί.
#np2023 #pdm2882
